OHAL uygulanan zelzele bölgesinde işten çıkarma yasaklandı

Olağanüstü hal kapsamında çalışma ve toplumsal güvenlik alanına ait alından önlemlere dair cumhurbaşkanlığı kararnamesi Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Buna nazaran yaşanan zelzele felaketi sonrası 8 Şubat tarihinde ilan edilen OHAL kapsamındaki vilayetlerde işyerlerinin yıkık, acil yıkılacak, ağır yahut orta hasarlı olduğunu belgeleyen patronların kısa çalışma ödeme müracaatlarında uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeyecek. Kısa çalışma ödeneği verilecek.

Bunun yanında zelzele bölgesinde ahlak ve uygun niyet kurallarına uymayan sebepler, işyerinin kapanması, iş mukavelesinin sona ermesi üzere haller dışında işten çıkarma yasaklandı. Bu kararı ihlal eden patronlar işten çıkarılan her personel için aylık brüt taban fiyat fiyatında ceza ödeyecek. Emsal bir karar pandemi periyodunda Türkiye geneli için alınmıştı.

OLAĞANÜSTÜ HAL KAPSAMINDA ÇALIŞMA VE TOPLUMSAL GÜVENLİK ALANINA AİT ALINAN ÖNLEMLERE DAİR CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ

Kararname Numarası: 125

Amaç

MADDE 1- (1) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin gayesi, 8/2/2023 tarihli ve 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla ilan edilen harika hal kapsamında çalışma ve toplumsal güvenlik alanında birtakım önlemlerin alınmasıdır.

Kısa çalışma uygulamasına ait tedbirler

İstihdamın korunmasına ait tedbirler

MADDE 3- (1) Harikulâde hal ilan edilen vilayetlerde her türlü iş yahut hizmet kontratı, bu hususun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren harika hal müddetince 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 25 inci unsurunun birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve öteki kanunların ilgili kararlarında yer alan ahlak ve uygun niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri

sebepler, muhakkak müddetli iş yahut hizmet mukavelelerinde müddetin sona ermesi, işyerinin rastgele bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına nazaran yapılan her türlü hizmet alımları ile üretim işlerinde işin sona ermesi halleri dışında patron tarafından feshedilemez.

(2) Bu unsur kararlarına alışılmamış olarak iş kontratını fesheden patron yahut patron vekiline, kontratı feshedilen her emekçi için fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesince belirlenen aylık brüt minimum fiyat fiyatında çalışma ve iş kurumu vilayet müdürlüklerince idari para cezası uygulanır.

Nakdi fiyat dayanağı sağlanmasına ait tedbirler

MADDE 4- (1) Harikulâde hal ilan edilen vilayetlerde, 6/2/2023 tarihi prestijiyle iş kontratı bulunan emekçilerden, patronu tarafından; 4447 sayılı Kanunun ek 2 nci unsuru kapsamında sarsıntıların tesirlerinden kaynaklı bölgesel kriz gerekçesiyle yapılan kısa çalışma müracaatına istinaden yeni bir hak sahipliği oluşmayanlar ile 6/2/2023 tarihi ve sonrasında 4447 sayılı Kanunun 51 inci unsurunun birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında sarsıntıların tesirlerinden kaynaklı işyerinin kapanması yahut kapatılması sebebiyle iş mukavelesi feshedilen ve birebir Kanun kapsamında yeni bir işsizlik ödeneği hak sahipliği oluşmayanlara, rastgele bir toplumsal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla ve varsa daha evvel başlatılabilecek durumda olan hak sahipliklerinden kalan mühletler tamamlandıktan sonra, kısa çalışma uygulanan devirde yahut işsiz kaldıkları müddet kadar inanılmaz hal mühletini geçmemek üzere İşsizlik Sigortası Fonundan günlük 133,44 Türk lirası nakdi fiyat takviyesi verilir. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç rastgele bir kesinti yapılamaz. Ödemeler, bu husus kararlarına alışılmamış olmamak şartıyla 4447 sayılı Kanunun 50 nci hususundaki asıllara nazaran ödenir.

(2) Bu husus kapsamında nakdi fiyat takviyesinden yararlananlardan 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa nazaran genel sağlık sigortalısı yahut genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, tıpkı Kanunun 60 inci hususunun birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve genel sağlık sigortasına ait primleri İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır.

(3) Patronun gerçeğe muhalif bilgi ve evrak vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi İle birlikte patrondan tahsil edilir.

(4) Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı, nakdi fiyat dayanağına ait ödeme yöntem ve temellerini belirlemeye ve bu hususun uygulanmasına ait ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye yetkilidir.

Sürelere ait tedbirler

MADDE 5- (1) 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu iş Kontratı Kanunu kapsamındaki yetki tespitlerinin verilmesi, toplu iş kontratlarının yapılması, toplu iş uyuşmazlıklarının tahlili ile grev ve lokavta ait mühletler harika hal ilan edilen vilayetlerde 6/2/2023 (bu tarih dahil) tarihinden itibaren inanılmaz hal mühletince uzatılmıştır.

(2) Fevkalâde hal ilan edilen vilayetlerdeki işyerleri bakımından, 4857 sayılı Kanunun 38 inci unsurunun üçüncü fıkrasında yer alan bir aylık müddet, harikulâde hal müddetince uzatılmıştır.

Sosyal güvenlik alanında alman tedbirler

MADDE 6- (1) Harikulâde hal mühletince Toplumsal Güvenlik Kurumunca Kurum bütçesinden finansmanı sağlanacak sağlık hizmetleri ile ilgili önlemleri almaya, metot ve asılları belirlemeye Toplumsal Güvenlik Kurumu yetkilidir. Bu kapsamda yapılacak harcamalar Toplumsal Güvenlik Kurumunun bütçesinden karşılanır.

(2) Harikulâde hal ilan edilen vilayetlerde bulunan ve/veya buralarda hizmet sunan sağlık hizmeti sunucularının avans ödemeleri, 6/2/2023 ve sonrasını kapsaması durumunda inanılmaz hal mühletince 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali İdaresi ve Denetim Kanununun 35 inci hususundan muaftır.

(3) Fevkalâde hal ilan edilen vilayetlerde bulunan ve/veya buralarda hizmet sunan sağlık hizmeti sunucuları tarafından Toplumsal Güvenlik Kurumuna sunulması gereken fakat sarsıntıların tesirlerine bağlı olarak temin edilemeyen sağlık masraflarının ödemesine temel fatura, evrak ve ekleri fatura kontrolünde aranmayabilir.

(4) Fevkalâde hal ilan edilen vilayetlerde bulunan ve/veya buralarda hizmet sunan sağlık hizmet sunucularının fazla ve yersiz ödeme ile mukaveleden kaynaklanan cezai kural borçları Toplumsal Güvenlik Kurumunca harika hal müddetince ertelenebilir.

Yürürlük

MADDE 7- (1) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 8- (1) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kararlarını Cumhurbaşkanı yürütür.

21 Şubat 2023

Recep Tayyip ERDOĞAN CUMHURBAŞKANI

Kaynak: Memurlar