10 gün vazifeye gelmeyen profesör çekilmiş sayılabilir mi?

657 neyi amaçlıyor?

657 sayılı Kanunda yer alan bu kuralların birlikte değerlendirilmesinden anlaşılacağı üzere; Devlet memurlarının 10 güne kadar olan devamsızlıkları disipline mevzu bir hata olarak değerlendirilirken, 10 gün ve aşan devamsızlık halinde ilgilinin memuriyetini kendi iradesiyle sonlandırmış olduğu kabul edilerek idari bir tasarrufta bulunulmaktadır.
Bu düzenlemenin maksadı ise, 657 sayılı Kanuna tabi memurların yürüttüğü kamu hizmetinin niteliğinden kaynaklanmaktadır. Devlet memurlarının devamsızlıklarının yürüttüğü hizmete direkt tesirinin bulunduğu tartışmasızdır.

Memurlar ile akademik çalışanın yürüttükleri kamu hizmetinin farklı niteliklerde olduğu açıktır.

2547 ve 2914 sayılı Kanunlara tabi öğretim elemanlarının Kanunda tanımlanmış olan misyonları ile 657 sayılı Kanuna tabi memurların yürüttükleri kamu hizmetinin farklı niteliklerde olduğu açıktır.

Yasa koyucunun bu farklılığı gözetmek suretiyle, 2547 sayılı Maddede öğretim elemanları açısından vazifeye devamsızlık hali için bir idari tasarruf öngörmeyerek disiplin cezasına tabi kıldığı sonucuna ulaşılmaktadır. Kaldı ki, disiplin cezası biçiminde tesis edilecek bir süreç ile idari bir tasarruf niteliği taşıyan sürecin oluşturulma süreci ve ilgili açısından yaratacağı hukuksal sonuçlar birbirinden farklılık taşımaktadır.

Bu açıklamalar ışığında, 2547 sayılı Yasaya tabi öğretim üyesi olarak misyon yapan davacı hakkında durumun süreç tarihinde yürürlükte bulunan 2547 sayılı Kanunun disiplin kararları uyarınca yapılacak bir soruşturma ile tespit edilerek, bunun sonucuna nazaran süreç tesis edilmesi gerekmekte iken, misyonundan çekilmiş sayılması tarafında 657 sayılı Kanunun 94. hususu uyarınca tesis edilen dava konusu süreçte hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

T.C.
DANIŞTAY
SEKİZİNCİ DAİRE
Temel No: 2019/5642
Karar No: 2022/5154

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : . Üniversitesi
VEKİLİ: Av. .

KARŞI TARAF (DAVACI) : .
VEKİLİ : Av. .

İSTEMİN KONUSU : . Bölge Yönetim Mahkemesi… İdari Dava Dairesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem:

. Üniversitesi Tıp Fakültesinde profesör olarak vazife yapan davacı tarafından, 26/05/2018-01/06/2018 tarihleri ortasında mazeretsiz olarak 10 gün müddetle vazifesine gelmediği gerekçesiyle 657 sayılı Devlet memurları Kanunu’nun 94. ve 96. unsurları mucibince müstafi sayılmasına ait Rektörlüğün . tarih ve E.. sayılı sürecinin iptali ile ödenmeyen aylıklarının ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:

. Yönetim Mahkemesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararında; davacının 21/05/2018-01/06.2018 tarihleri ortasında mazeretsiz olarak vazifeye gelmediğinden bahisle vazifesinden çekilmiş sayılmasına karar verilmiş ise de, dava dilekçesi ekinde sunulan davacının 26.05.2018 tarihi Cumartesi günü Ankara Vilayetinde bulunan Özel . Ortopedi ve Travmatoloji Merkezi’nde muayene olduğu ve birebir tarihte akut bel ağrısı teşhisiyle tedavi düzenlenerek 26.05.2018 tarihinden itibaren 7 (yedi) gün istirahat önerildiğine ait raporun bulunduğu, her ne kadar davalı yönetim savunmasında davacının aldığı raporun ilgili Yönetmelik kararlarına uygun alınmadığı ve kuruma metoduna uygun biçimde sunulmadığı belirtilmiş olsa da, bu durumun farklı bir kıymetlendirme konusu olabileceği, üstte bahsi geçen 657 sayılı Kanunun 94. unsurunda kabul edilebilir bir mazeretin olmamasından kelam edildiği, sağlık raporunun ise kuşkusuz kabul edilebilir mazeret kapsamında olduğu, hakikaten davalı yönetim tarafından ilgili rapora ve içeriğine yönelik bir itirazda da bulunulmadığı, münasebetiyle davacının vazifesinden çekilmiş sayılmasına münasebet alınan on gün mühletle kesintisiz ve mazeretsiz misyona gelmeme şartının gerçekleşmiş sayılmasına imkan bulunmadığından davacının mazeretsiz ve müsaadesiz 10 gün müddetle misyonuna gelmediğinden bahisle tesis edilen dava konusu süreçte hukuka uyarlık görülmediği sonucuna varılarak dava konusu sürecin iptaline karar verilmiştir.

Bölge Yönetim Mahkemesi kararının özeti:

. Bölge Yönetim Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf müracaatına bahis Mahkemesi kararının hukuka ve yola uygun olduğu davalı tarafından ileri sürülen savların kelam konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Adabı Kanunu’nun 45. hususunun 3. fıkrası uyarınca istinaf müracaatının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN TEZLERİ: Davalı yönetim tarafından, davacının aldığı raporun Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat müsaadesine Ait Yordam ve Temeller Hakkındaki Yönetmeliğe uygun olmadığı ileri sürülerek, istinaf kararının bozulması istenilmiştir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:

Davacı tarafından, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ KANISI:

Temyiz isteminin reddi ile tarz ve yasaya uygun olan Bölge Yönetim Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki dokümanlar incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE MÜNASEBET:

MADDİ OLAY:

Dava, . Üniversitesi Tıp Fakültesinde profesör olarak misyon yapan davacı tarafından, 26/05/2018-01/06/2018 tarihleri ortasında mazeretsiz olarak 10 gün müddetle vazifesine gelmediği gerekçesiyle 657 sayılı Devlet memurları Kanunu’nun 94. Unsuru müstafi sayılmasına ait Rektörlüğün. tarih ve E. sayılı sürecinin iptali ile ödenmeyen aylıklarının ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 02/12/2016 tarih ve 6764 sayılı Kanunla yapılan değişiklik öncesi düzenlenen 53. unsurunun (b) bendinde; “Öğretim elemanları, memur ve başka çalışana uygulanabilecek disiplin cezaları uyarma, kınama, idare misyonundan ayırma, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması, üniversite öğretim mesleğinden çıkarma ve kamu misyonundan çıkarma cezalarıdır. Hangi fiillere hangi disiplin cezasının uygulanacağı, bu bentte sayılan bireylerin disiplin süreçleri ve disiplin amirlerinin yetkileri, Devlet memurlarına uygulanan yol ve temeller da göz önüne alınmak suretiyle Yükseköğretim Kurulunca düzenlenir.” kuralına yer verilmiştir.
Öğretim elemanlarının disiplin işleri 21/08/1982 tarih ve 17789 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği’ne nazaran yürütülmüştür.

Anılan yönetmeliğin ‘Görevinden Çekilmiş Sayma’ başlıklı 10. hususunun (c) fıkrasında ise; “İzinsiz yahut kurumca kabul edilen mazereti olmaksızın misyonu kesintisiz 10 gün terk etmek, kısmi statüde bulunanlar için ise kesintisiz 40 saat yahut daha fazla misyona devamsızlık göstermek” aksiyonu misyonundan çekilmiş sayma cezasını gerektiren fiil ve haller ortasında sayılmış olmakla birlikte kelam konusu bu düzenleme 29/01/2014 tarih ve 28897 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik ile yürürlükten kaldırılmıştır.

07/04/2015 tarihli ve 29319 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 14/01/2015 tarih ve E:2014/100, K:2015/6 sayılı kararıyla; 2547 Kanun’un 53. unsurunun (b) bendinin ikinci cümlesi, kapsama dahil işçinin disiplin süreçlerine dair yordam ve temellerin kanunda gösterilmeyerek, tüm bu süreçlerin Yükseköğretim Kurulunca düzenlenmesinin öngörülmesinin Anayasa’nın 38., 128. ve 130. unsurlarıyla bağdaşmadığı gerekçesiyle iptal etmiştir. Bu kararın iptali nedeniyle doğacak hukukî boşluğu kamu nizamını ihlal edici görerek, Anayasa’nın 153/3. hususu ile 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Tarzları Hakkında Kanun’un 66/3. unsuru yeterince iptal kararının, kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırılmıştır.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 53. hususunun (b) bendine dayanılarak 21/08/1982 tarih ve 17789 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği, Anayasa Mahkemesi’nin 14/01/2015 tarih ve E:2014/100, K:2015/6 sayılı kararıyla Yükseköğretim Kanunu’nun 53. unsurunun (b) bendinin iptal edildiği, iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasından itibaren dokuz ay sonra yürürlüğe gireceğine karar verildiği, kararın 07/01/2016 tarihinde yürürlüğe girdiği görülmekle birlikte, Anayasa Mahkemesi kararı uyarınca 2547 sayılı Kanun’da 09/12/2016 tarih ve 29913 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6764 sayılı Kanun’un 27. unsuru ile değişiklik yapıldığı, öğretim elemanlarının disiplin kararların 2547 sayılı Kanun’da düzenlendiği, lakin 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 53. unsurunun (b) fıkrasının (1), (2), (3), (4) ve (6) numaralı bentlerinde yer alan “657 sayılı Kanundaki fiillere ek olarak.” ibarelerinin Anayasa’ya ters olduğu gerekçesiyle açılan iptal davasında ise, Anayasa Mahkemesi’nin 10/04/2019 tarih ve E:2017/33, K:2019/20 sayılı kararı ile; “… öğretim elemanı, memur ve öbür çalışandan oluşan yükseköğretim kurumları kamu işçisine ait disiplin kuralları öngörülürken kanun koyucu tarafından bunlar ortasında vazifenin niteliğinden kaynaklanan ve Anayasa tarafından öngörülen ayrım ve farklılıkların dikkate alınmayarak öğretim elemanları ile memur ve başka çalışanın tümüyle tıpkı kurallara tabi kılınması ve dava konusu ibareler yoluyla öğretim elemanlarının disiplin sorumluluğu kapsamına 657 sayılı Kanun’da sayılan fiillerin tamamının dahil edilmesi, Anayasa’da bu bireyler için öngörülen teminatlarla örtüşmediği üzere gerek uygulayıcılar gerekse disiplin kurallarının muhatapları tarafından birtakım belirsizliklere de yol açtığından dava konusu kuralların Anayasa’nın 2., 27. ve 130. unsurlarıyla bağdaşmadığı …” gerekçesiyle, 2547 sayılı Yasanın (b) fıkrasının (1), (2), (3), (4) ve (6) numaralı bentlerinde yer alan “657 sayılı Kanundaki fiillere ek olarak.” ibarelerinin iptallerine ve yeniden iptal kararının kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar verildiği ve anılan kararın 17/07/2019 tarih ve 30834 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandığı; 17/04/2020 tarih ve 31102 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7243 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 7. hususu ile de 2547 sayılı Kanun’un 53. hususunda yer alan disiplin kararlarında düzenlemeler yapıldığı anlaşılmaktadır.

HUKUKİ KIYMETLENDİRME:

Öğretim elemanlarının atanma yöntemleri ve mühletleri ile yürütecekleri vazifelerinin nitelikleri 2547 sayılı Kanunda, öbür özlük hakları da 2914 sayılı Kanunda düzenlenirken ilgililerin misyonlarından çekilme isteğinde bulunma ya da bulunmuş sayılma formunda kendi iradelerine bağlı olarak sonlandırmalarına ait açık bir Yasa kuralına yer verilmemiş olup, 2547 sayılı Kanun uyarınca çıkarılan ve üstte alıntısı yapılan Yönetmelikte vazifeye kesintisiz 10 gün kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın devamsızlık gösterme hali disiplin hukuku kapsamında bir yaptırıma bağlanmış, ilgili karar daha sonra 29/01/2014 tarih ve 28897 sayılı Resmi Gazete ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu ortada, dava konusu süreç 657 sayılı Kanunun 94. unsuru uyarınca tesis edilmiş olduğundan bu kararın davacı hakkında uygulanıp uygulanmayacağının da irdelenmesi gerekmektedir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Memurluğun Sona Ermesi” başlıklı 4. Kısmında yer verilen “Çekilme” başlıklı 94. unsurunda; Devlet memurunun bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabileceği; mezuniyetsiz yahut kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın misyonun terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde, yazılı müracaat kuralı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılacağı karar altına alınmıştır.

Yine, birebir Kanunun “Disiplin” başlıklı 7. Kısmında yer verilen “Disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller” başlıklı 125. unsurunda, özürsüz olarak bir yahut iki gün vazifeye gelmemek aylıktan kesme cezasını; özürsüz ve kesintisiz 3-9 gün vazifeye gelmemek de kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve haller ortasında sayılmıştır.

657 sayılı Kanunda yer alan bu kuralların birlikte değerlendirilmesinden anlaşılacağı üzere; Devlet memurlarının 10 güne kadar olan devamsızlıkları disipline husus bir cürüm olarak değerlendirilirken, 10 gün ve aşan devamsızlık halinde ilgilinin memuriyetini kendi iradesiyle sonlandırmış olduğu kabul edilerek idari bir tasarrufta bulunulmaktadır.
Bu düzenlemenin emeli ise, 657 sayılı Kanuna tabi memurların yürüttüğü kamu hizmetinin niteliğinden kaynaklanmaktadır. Devlet memurlarının devamsızlıklarının yürüttüğü hizmete direkt tesirinin bulunduğu tartışmasızdır.

2547 ve 2914 sayılı Kanunlara tabi öğretim elemanlarının Kanunda tanımlanmış olan vazifeleri ile 657 sayılı Kanuna tabi memurların yürüttükleri kamu hizmetinin farklı niteliklerde olduğu açıktır.

Yasa koyucunun bu farklılığı gözetmek suretiyle, 2547 sayılı Maddede öğretim elemanları açısından misyona devamsızlık hali için bir idari tasarruf öngörmeyerek disiplin cezasına tabi kıldığı sonucuna ulaşılmaktadır. Kaldı ki, disiplin cezası formunda tesis edilecek bir süreç ile idari bir tasarruf niteliği taşıyan sürecin oluşturulma süreci ve ilgili açısından yaratacağı tüzel sonuçlar birbirinden farklılık taşımaktadır.

Bu açıklamalar ışığında, 2547 sayılı Yasaya tabi öğretim üyesi olarak vazife yapan davacı hakkında durumun süreç tarihinde yürürlükte bulunan 2547 sayılı Kanunun disiplin kararları uyarınca yapılacak bir soruşturma ile tespit edilerek, bunun sonucuna nazaran süreç tesis edilmesi gerekmekte iken, vazifesinden çekilmiş sayılması istikametinde 657 sayılı Kanunun 94. hususu uyarınca tesis edilen dava konusu süreçte hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Bu durumda, İstinaf Mahkemesi’nce verilen ve karar fıkrası itibariyle hukuka uygun bulunan kararın üstte aktarılan münasebet ile onanması gerekmektedir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle,

1. Temyiz isteminin reddine,

2. . Bölge Yönetim Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararının üstte aktarılan MÜNASEBETLE ONANMASINA,

3. Temyiz masraflarının istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta masrafı avansından artan meblağın Mahkeme tarafından iadesine,

4. Kesin olarak, 27/09/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Kaynak: Memurlar