İSO Liderinden ‘deprem’ açıklaması: İki-üç kişinin üzerine yıkılacak bir bahis değil

İstanbul Sanayi Odası (İSO) İdare Konseyi Lideri Erdal Bahçıvan, “Deprem bölgesinin öncelikle ülkemizin çok değerli bir üretim üssü olduğunu kıymetlendirmemiz lazım. Bölgemizin imalat sanayi katma bedeli içindeki hissesi 2021 yılı sayılarıyla yüzde 11,5. Tekrar geride bıraktığımız 2022 yılında imalat sanayi ihracatımızın yüzde 8’inden fazlası bu bölgemizden yapılmış.” dedi.

İSO meclisinin şubat ayı olağan toplantısı, “Deprem Felaketinin Yaralarını Sarmak Emeliyle İSO’nun Yürüttüğü Faaliyetler, Zelzelenin Üretim Hayatı ve Endüstrimize Etkileri” ana gündemiyle gerçekleştirildi.

İSO Lideri Bahçıvan, toplantıdaki konuşmasına Kahramanmaraş ve Hatay merkezli sarsıntılardan duyduğu üzüntüyü lisana getirerek, Türkiye’yi yasa boğan afet sebebiyle vefat eden vatandaşlar için Allah’tan rahmet, ailelerine, sevenlerine ve Türk milletine başsağlığı diledi, yaralanan ve tedavi görmekte olan vatandaşların da en kısa müddette sıhhatine kavuşması temennisinde bulundu.

“42 bini aşan can kayıpları ve büyük yıkım, hafızalarımıza unutulması mümkün olmayan toplumsal bir acıyı adeta kazıdı. His ve fikir iklimimiz büyük bir sarsıntı yaşarken, afetin tesirlerini yerinde görmüş biri olarak söyleyebilirim ki yaşanılan üzüntü ve ıstırap hiçbir söz ile tabir edilemez” diyen Bahçıvan, hiçbir fotoğraf, görüntü, yayının, çıplak gözle orada yaşanan felaketin boyutunu anlatamayacağını söyledi.

Bahçıvan, zelzele bölgesindeki yaraları sarmak, acıları bir nebze dindirmek için Türk milletinin seferber olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:

“Deprem 11 vilayette oldu ancak tüm Türkiye’de can yaktı, acı ve hüzün yarattı. Türkiye’nin en büyük gücü, böylesi güç vakitlerde kendisini gösteren dayanışma, birliktelik, iş birliği ve güçlü toplumsal sorumluluk şuurudur. İSO olarak biz de sarsıntıların daha birinci saatlerinde daima birlikte el birliğiyle tam bir dayanışma anlayışıyla, güçlü bir inisiyatif kullanarak çalışmaya başladık. Sarsıntıların yaşandığı günün birinci saatlerinden itibaren bu mevzudaki çalışmaları organize etmek için İSO Zelzele Uyum Merkezi’ni kurduk ve İstanbul Valiliği, AFAD ve çatı örgütümüz TOBB uyumunda faaliyetlerimizi yürütüyoruz. Çalışmalarımızın sonucunda İSO’nun bölgeye gönderdiği yardım gereçleri 416 jeneratör, 13 bin battaniye, 1.250 tüplü soba, 3 bin çift ayakkabı, binlerce besin paketi ve çok sayıda hijyen eserlerini kapsadı. Bu gereksinim hususlarının 19 tır ile sarsıntı bölgesine ulaştırıldığını da sizlerle paylaşmak istiyorum.”

Bölgedeki tecrübeleri ve izlenimlerini paylaşan Bahçıvan, olayın tartısının da, yükünün de çok fazla olduğunu söyledi.

– “Bölgeye yardımlarımız sürecek”

Erdal Bahçıvan,”Bölgede önümüzdeki günlerde oluşacak zorunlu muhtaçlıklar doğrultusunda, vatandaşlarımızın bu sıkıntı günleri en az sorun ile atlatabilmesi için yardımlarımızın süreceğini belirtmek istiyorum.” dedi.

Deprem bölgesinin öncelikle Türkiye’nin çok değerli bir üretim üssü olduğunun değerlendirmesi gerektiğini vurgulayan Bahçıvan, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Özellikle Gaziantep, Kahramanmaraş, Hatay, Malatya, Adıyaman… Bu vilayetlerimizin her biri kendi içinde çok pahalı üretim birikimleri olan, çok değerli sanayicilerimizi ve sanayi tesislerimizi barındıran bölgeler. Fabrikalarımızın şu anda ne kadarının hasarlı olup olmadığı konusu inceleniyor. Olağan ki yıkım olan fabrikalarımızın makine parkında önemli sorunlar yaşayan sanayicilerimiz de olacak. Bir defa bunların ne kadar vakitte üretime geri döneceği konusu da değerli. Öte yandan, Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenen 11 vilayetimizin Türkiye ekonomisindeki yüküne bakacak olursak, bu vilayetlerimizin toplam nüfusumuzdaki hissesi yüzde 16,4 seviyesinde. Misal bir oran istihdam için de geçerli. Büyük felaketten etkilenen vilayetlerimizin GSYH içindeki hissesi 2021 yılı prestijiyle yüzde 10’a yakın. Bölgenin Türkiye ekonomisindeki tartısında tarım ve hayvancılık öne çıkmakta.

Açıklanan son datalara nazaran, 11 vilayetimizin ziraî üretim kıymeti içindeki hissesi da yüzde 16’lar civarında. Bölgenin endüstrimiz içinde de hafife alınamayacak bir tartısı bulunmakta. Bölgemizin imalat sanayi katma bedeli içindeki hissesi 2021 yılı sayılarıyla yüzde 11,5. Tekrar geride bıraktığımız 2022 yılında imalat sanayi ihracatımızın yüzde 8’inden fazlası bu bölgemizden yapılmış. Öbür sayılara gelince, yıkımdan ziyan gören 11 vilayetimizdeki toplam teşebbüs sayısı, ülkemizin yüzde 12’sini oluşturuyor. Her yıl tertipli olarak gerçekleştirdiğimiz Türkiye’nin 500 Büyük ve İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmalarımızın 2021 sonuçlarında sarsıntı bölgemizden 153 kıymetli firmamızın yer aldığını da hatırlatmak gerek.”

– “Yakın vakitteki birinci önceliğimiz kent iktisadının, kent hayatının ve kent ruhunun tekrar canlanması olmalı”

İSO İdare Heyeti Lideri Bahçıvan, Kahramanmaraş merkezli yaşanan zelzelelerin tedarik zincirlerinde yarattığı aksamaların, neden olduğu altyapı, fiziki sermaye ve iş gücü kayıplarının, üretim ve tüketim harcamalarına olumsuz tesirinin ve daha birçok faktör göz önüne alındığında kıymetli bir ekonomik tesirinin olduğunun son derece açık olduğunu söyledi.

Depremin yaraları sarılmaya çalışılırken bölgede hem tarım ve tarıma dayalı sanayi hem de farklı bölümlerdeki imalat endüstrinde üretim çarklarının tekrar dönmesi için çalışmalar yapılmasının elzem olduğuna işaret eden Bahçıvan, konuşmasına şöyle devam etti:

“Doğal gaz, elektrik ve su altyapısı onarılıyor. Üretimi duran fabrikalar da en kısa müddette üretimlerine başlayacaklar. Lakin afet bölgesi ilan edilen vilayetlerden diğer kentlere ağır bir göç gerçekleşiyor. İşte bu noktada vurgulamak isterim ki sarsıntı bölgesinde hayat alanlarının tekrar süratlice kurulması birçok açıdan değerli olduğu üzere üretim hayatı açısından da değerli. Kalıcı konutlar inşa edilinceye kadar süreksiz konutlarla o kentlerin tekrar ekonomik ve sosyolojik istikametten ömürlerini döndürmeleri ismine çok önemli bir uğraş vermek zorundayız ki kent ekonomileri tekrar canlansın, kentlerin üretim birikimleri kaybolmasın, o sanayi tesislerimizin yıllara dayanan üretim gücü ve üretim ekosistemi yok olmasın. Bu nedenle yakın vakitteki birinci önceliğimiz kent iktisadının, kent hayatının ve kent ruhunun tekrar canlanması olmalıdır.

Ülke olarak acı dolu, olağanüstü harikulâde bir devirden geçtiğimiz gerçeğiyle karşı karşıyayız. Bu güç günleri atlatabilmek ismine endüstriciler olarak hepimize önemli misyonlar düştüğünün ve düşeceğinin şuurunda olmalıyız. Bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da bu sorumluluğu yerine getireceğimize ve ülkemizin bu sıkıntı günlerden çıkmasına azami katkıyı sunacağımıza bütün kalbimle inanıyorum. Bu türlü bir afettin yarattığı hem çok çok önemli can kaybına hem de sağlıktan iktisada kadar sayısız sosyoekonomik travmaya daima birlikte tanıklık ediyoruz. Yani bir taraftan o acı tabloyu görürken bir tarafta da ‘Niçin böylesine ağır bir bedel ödüyoruz? Yanlışlarımız nerede?’ Bunları düşünmemek elde değil.”

– “Mart ayı içerisinde ‘İSO Ömür Kenti’nde hayatın başlamış olmasını hedefliyoruz”

Erdal Bahçıvan, bugün herkese düşen en kıymetli vazifenin, bölgedeki vatandaşlara yönelik en fonksiyonel hizmetin güçlü barınaklar olduğunu vurguladı.

Bölgede “İSO Ömür Kenti” kurmaya karar verdiklerini belirten Bahçıvan, “Bu çerçevede tüm üyelerimizin katkılarıyla 1.000 konteynerden oluşacak bir İSO Hayat Kenti’nin kurulması çalışmalarına başladık. Zelzelenin çok ağır bir halde yıkım yarattığı Hatay vilayetimizin Antakya kent merkezinde bir arazi Odamıza tahsis edilmiş durumda. Mart ayı içerisinde bu projemizde hayatın başlamış olmasını hedefliyoruz.” sözlerini kullandı.

Burada yalnızca konteyner kent kurmayacaklarını aktaran Bahçıvan, oraya bir ruh katmak, orada bir hayat kurmak, oradaki insanlara daha sonra da dokunacak proje olarak İSO Ömür Kenti’ni inşa edeceklerini, buraya yerleşecek olan insanlara en azından eğitim, besin ve sağlık takviyeleri de vereceklerini bildirdi.

– “Bu hepimiz için çok ağır bir ders, çok ağır bir bedeldir”

İSO Lideri Bahçıvan, “Meslek komitelerimize 2023 yılı içerisinde tahsis edilen ödeneğin şu basamakta sarsıntı bağışı için kullanılmasını hakikat bulmuyoruz. Emelimiz, bu kaynağı önümüzdeki periyotta dallarımızın amaç ve faaliyetleri için kullanmak olacak. Odamız 70 yılı aşan esaslı ve tecrübeli bir kurum olarak, daima birlikte güçlü bir dayanışma içinde, bu büyük acının yaralarını sarmaya yönelik İSO Ömür Kenti ile sarsıntı bölgesine ve afetzede vatandaşlarımıza en manalı ve güçlü katkılardan birisini yapacaktır. Buna yürekten inanıyorum.” diye konuştu.

Türkiye’nin depremselliği yüksek bir coğrafyada olduğu gerçeğinin hiçbir vakit unutulmaması gerektiğini vurgulayan Bahçıvan, bilimin “depremin asla unutulmaması gerektiğini” söylediğini kaydetti.

Bahçıvan, “Deprem öldürmez, bina öldürür’ gerçeği ne yazık ki bir defa daha bütün çıplaklığıyla karşımızda duruyor. Sarsıntı nedeniyle yaşanan ölümlerden, bu denli vahametten, felaketlerden kesinlikle kalıcı dersler çıkarmalıyız. ‘Deprem bizim yazgımız miydi? Felaketin bu boyutta yıkıcı olmaması için neler yapılabilirdi?’ soruları hepimizin karşısında duruyor. Bu, bir tek kişinin, ceza alacak 2-3 kişinin üzerine yıkılacak bir husus da değil. Bu işin bu kadar acı bir noktaya gelmesinde toplumsal olarak bir sorumluluğumuz olduğunu da düşünmeliyiz. Ne yazık ki birçok faktörle birlikte kıymetlendirilmesi gereken bir bahis başlığıyla karşı karşıyayız. Bu hepimiz için çok ağır bir ders, çok ağır bir bedeldir.” formunda konuştu.

– “Asıl sorun, içinde yaşadığımız ve faaliyet gösterdiğimiz binalarımızı nasıl inşa ettiğimiz ile ilgili”

Depremleri önlemenin mümkün olmadığını lakin şuurlu ve tesirli teknikler ile zelzele hasarlarının azaltılabileceğini vurgulayan Bahçıvan, ağır nüfusu ve fay sınırlarına yakın pozisyonu sebebiyle sarsıntı bakımından dünyadaki riskli kentler ortasında yer alan İstanbul için 7,5 büyüklüğünde bir sarsıntı öngörüldüğünü anımsattı.

Bahçıvan, şunları söyledi:

“Marmara zelzelesi olarak da tabir edebileceğimiz bu sarsıntı, tehdit altındaki etraf vilayetler ile birlikte Türkiye’nin ulusal gelirinin yarısına tesir edecek. Beklenen riski kabul edilebilir bir düzeye indirmek ismine aksiyona geçmezsek bedelini yeniden maalesef ülke olarak hepimiz ödeyeceğiz. Sarsıntı riskinde asıl sorun, içinde yaşadığımız ve faaliyet gösterdiğimiz binalarımızı nasıl inşa ettiğimiz ile ilgilidir. Yer ile yapı bütünselliğini sağladığımız, yanlışsız tasarım ile yanlışsız uygulamalar gerçekleştirdiğimiz ve sağlıklı bir yapı kontrol sistemi kurduğumuzda zelzelenin tesirlerini en aza indirmiş olacağız. Tıpkı depremselliğe sahip iki yapının yer hareketine farklı reaksiyon vermesi, biri yıkılırken, başkasının ayakta kalması, sorunun ve tahlilin nerede olduğunun da açık bir göstergesidir. Kabul edelim ki bugün ne Türkiye’nin ne de İstanbul’un, bilim dünyasının beklediği büyük İstanbul sarsıntısına hazır olduğunu söylemek çok sıkıntı.

Eğer bu coğrafyada yaşıyorsak bizim bu mevzuyu ülkenin en temel, en değerli potansiyel sorunu olarak görüp bu probleme kaliteli ve nitelikli tahlil arayışlarıyla yaklaşmak zorundayız. Bugün dünyada bunu başaran öbür ülkeler olduğu üzere nasıl çözebileceğimize dönük farklı bir akla gereksinimimiz olduğunu da içinde bulunduğumuz süreç ziyadesiyle ortaya koyuyor. Artık bu iş Zelzele Bakanlığı ile mi olur, Zelzele Bilim Heyeti ile mi olur, onu kesinlikle önümüzdeki haftalarda gündeme getirmemiz koşul. Bu coğrafyanın en büyük potansiyel sorunu, en büyük potansiyel riski sarsıntı. Hiçbir öbür husus Türkiye’yi maddi manada, motivasyon manasında, huzur manasında ve de natürel cana getirdiği bedel manasında bu kadar etkilemiyor.”

– “İstanbul zelzelesi için inanın kaybedecek vaktimiz yok”

Erdal Bahçıvan, İstanbul’da öngörülen zelzeleye hazırlık çerçevesinde daha evvel de söyledikleri üzere, İstanbul’daki tüm sanayi firmalarının samimi ve sağlıklı bir check-up’ının yapılması gerektiğini söyledi.

İstanbul’daki binaların eski ve çok katlı olduğunu belirten Bahçıvan, şunları kaydetti:

“Bu check-up sonucunda uygun olmayan binaların da çok süratli bir biçimde dönüşümlerinin yapılması elzem. Her şeyden evvel İstanbul’daki sanayi tesislerinin sarsıntıya dayanıklılık durumunu ortaya çıkaracak bir envanter çalışmasına da hemen muhtaçlığımız var. Geçtiğimiz devir İstanbul Valiliğimiz ile yürüttüğümüz ağır çalışmalardan çarpıcı bir örnek vermek istiyorum; İstanbul’da Bağcılar, Güngören, Esenler, Ümraniye ve Zeytinburnu ilçelerinde sanayi tesislerinin yaklaşık yüzde 80’inin inşa yılı 2000 yılı öncesine ilişkin. Türkiye iktisadının önderi pozisyonundaki İstanbul, ekonomik tartısı yanında öteki vilayetlerdeki tedarik zincirlerinden finansa kadar tüm süreçlerin merkezinde.

Hal böyleyken İstanbul’da gerçekleşecek zelzelenin yaratacağı yıkıcı tesirin büyüklüğü ülkemizin geleceği için de kritik bir kıymet taşıyor. Kahramanmaraş’ta yaşadığımız afet, Kocaeli zelzelesinden gereğince ders alınmadığının bir göstergesi. İstanbul zelzelesi için inanın kaybedecek vaktimiz yok. Başka zelzele ülkeleri afetlerle yaşamayı nasıl öğrendiyse biz de tabiata karşı koymadan onunla birlikte, afetlere dirençli kentler kurabilme kudretine sahibiz. Güçlü bir planlama, faal mühendislik, kaliteli ve güçlü bina üreticileri, teknoloji ve en kıymetlisi de tüm paydaşların iş birliği ile bunu başarabileceğimize inanıyorum.”

Kaynak: Memurlar