Prof. Dr. Naci Görür: Yönetmeliğe uygun yapılan binalar çökmez

Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde İzmir iş dünyasınca başlatılan “İzmir Yardıma Koşuyor” kampanyası çerçevesinde İzmir Ticaret Odası (İZTO), Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) ve İzmir Ticaret Borsasının (İTB) ortak meclis toplantıları, İZTO Çok Maksatlı Salonunda yapıldı.

Meclis toplantısına konuk olan Prof. Dr. Görür, Türkiye’de halk ve idarelerin sarsıntısı konuşmak istemediğini, “duymayalım, huzurumuz kaçmasın” diye düşündüğünü savundu.

Bilim gücüyle yönetilen toplumlarda zelzele gelmeden evvel gerekenlerin yapıldığını lisana getiren Görür, Elazığ’da 2020 yılında meydana gelen sarsıntıdan evvel bölgede yaşayanları ve yöneticileri uyardığını kaydetti.

Görür, şöyle devam etti:

“İstanbul’da zelzelesi söylememize karşın İstanbul zelzeleye hazır mı, hayır. Hiçbir şey yapılmadı demek haksızlık olur fakat yeteri kadar yapılmadı. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde birinci sefer bu hükümet bu stratejik kanıyı değiştirmeye kalktı, dedi ki ‘deprem olduktan sonra değil olmadan evvel ziyan azaltma sistemine geçmemiz lazım’. Ben çok umutlandım. Sizin ekonomik problemlerinizden daha mı az kıymetli, neden sarsıntısı gündeme almıyorsunuz. Terörden, endüstriden, iklimden, işsizlikten daha mı az değerli. Zelzeleden daha değerli ne var bu ülkede eğitim mi, hukuk mu? En temel sorun zelzele. Her sabah güneşin doğacağı üzere bir gerçek.”

Görür, İstanbul’da olacak bir sarsıntının iktisadın çarklarına büyük ziyan vereceğini, iş dünyasının da bu sarsıntıya hazır olmasının değerli olduğunu kaydetti.

– “Depreme dirençli kentler yapılmalı”

Naci Görür, sarsıntısı durduracak güç olmadığına nazaran yapılması gerekenin bilim ve teknolojinin gücüyle sarsıntının vereceği ziyanı azaltmak olduğunu vurguladı. Bu yaklaşıma “risk analizi” dediklerini aktaran Görür, “Yapmamız gereken zelzelede ölmemek, ziyanı minimize etmek için zelzele dirençli kentler yapmak.” dedi.

Yer bilimcilerin falcı ya da kahin olmadığını, ülkenin jeolojik yapısına, dönemine bakarak varsayımda bulunduklarını belirten Görür, şöyle konuştu:

“Şimdi Hakkari yöresinden, bir de Erzincan Bingöl Karlıova yöresinden kuşkumuz var. Çabucak yarın sarsıntı olacak demiyoruz. İhtar mahiyetinde. Bilhassa lokal idarelere ihtar. Adana’da Kıbrıs’ta bekliyoruz. Olabilir, illa da olacak demiyoruz. Büyük ihtimalle olabilir. İzmir’den bizim telaşımız var. Canlı faylar var. Yani günün birinde harekete geçebilir, zelzele üretebilir. Etrafta olacak zelzelelerde bu faylar tetiklenebilir. Sisam adasında olan sarsıntıda bu fayların değerli bir kısmı iddia ediyorum ki yüklendi. Kendileri aslında bir gerilim yüklüyorlar, bir de etraftaki sarsıntılardan gerilim geldiği vakit o biraz daha yükleniyor.”

Prof. Dr. Görür, tüm zelzele olasılıklarına rağmen yönetmeliklere uygun yapılan binaların hayat kurtaracağını vurgulayarak, şöyle devam etti:

“1999 sonrası yönetmeliklere uygun, kaçak göçek olmadan yapılmış binaların hiçbiri çökmez, sizi öldürmez, sarsıntıda içinden sağ çıkmanıza müsaade eder. ’99 öncesi meskenimiz var’ diyenlere söylüyorum, bir zelzelede bütün binalar çöker mantığı da yanlış. 99 sarsıntısında Gölcük’te araştırma yaptım. Gördüğümüz şuydu, ayakta kalan binaların sayısı çökmüş bina sayısından fazlaydı. Tavsiyem İzmir’deki belediyeyi, üniversiteleri zorlayın halk olarak. Konutlarınızı muayene ettirin. Adamın parası yoksa da devlet el atsın ya da belediye parasız yapsın. Muayene ederseniz en azından sarsıntıdaki davranışını görebilirsiniz. Bakın seçim geliyor. Talep edin, hani deniliyor ya ‘çocuklar yatağa aç girmesin’. ‘Çocuklar ve aileler sarsıntıda çatı başlarına çökmeyeceği biçimde biz İzmir’de yapı stokunu güçlendirmeyi vadediyoruz’ desin. Elinde önemli zelzele planı olmayan hiç kimseye oy vermeyin. Partizanlığı bırakın. Zelzele işi partiler üstüdür.”

– İş dünyasının yürüttüğü kampanya

Toplantıda konuşan İZTO İdare Konseyi Lideri Mahmut Özgener, 1999 yılındaki sarsıntıda yaşanan acıları hatırlatarak, “1999 bizim için dönüm noktası olmalıydı. O yıldan itibaren bir çok akademisyen yaşayabileceğimiz tehlikeleri anlattı. 30 Ekim 2020 İzmir zelzelesi tüm ihtarlara karşın yerimizde saydığımızı gösterirken cumhuriyetimizin 100. yılının birinci günlerindeki zelzeleler gösterdi ki derslerimizi hiç alamamışız.” sözlerini kullandı.

Alınması gereken önlemlerin alınmadığını, önceliklerin yanlış belirlendiğini aktaran Özgener, dersler çıkarılması gereken bir felaketle karşı karşıya kalındığını kaydetti. Özgener, bilim insanlarının yeni felaketlerin pek de uzak olmadığını anlattığını lisana getirerek, “İki büyük felaket de tabiatın ‘artık değişin’ diye bize uyarısı. Bu değişimin sırrı bilimde teknolojide. Bilim en kıymetli değişmez yol göstericimiz olmak zorunda.” diye konuştu.

Özgener, İzmir’de iş dünyasının zelzeleden 6 Şubat’taki birinci sarsıntıdan 15 saat sonra başlattığı “İzmir Yardıma Koşuyor” kampanyasında şu ana kadar 43 milyon 422 bin lira nakdi bağış toplandığını söyledi.

EBSO İdare Şurası Lideri Nadir Yorgancılar da bölgeyi ziyaret ettiğini belirterek, oradaki en büyük gereksinimin süreksiz ve kalıcı barınma konutları olduğunu söz etti.

Deprem olduğunda yapılması gerekenlerin kurtarmak, yaşatmak, onarmak ve bu insanları olağan hayata döndürmek olduğunu kaydeden Yorgancılar, “Şimdi istesek de kurtarma yaşatma imkanımız yok, o devir bitti. Lakin kurtarılanların yaşamasıyla ve onları onarmak ile ilgili yapmamız gerekenler var.” tabirlerini kullandı.

İTB İdare Konseyi Lideri Işınsu Kestelli ise ekonomik açıdan Türkiye iktisadının 10’da birini söz eden sarsıntı bölgesinin dokumacılık üretiminin yüzde 40’ı, tarım, besin ve içecek ihracatının ise yüzde 24’ünü karşıladığına işaret etti, bu dallara özel acil ve tahlil üreten tedbirlere gereksinim duyulduğunu aktardı.

Programın sonunda 3 kurumun idare konseyi liderleri, Naci Görür ismine 3 depremzede öğrenciye eğitim bursu vereceklerine dair sertifika verdi.

Kaynak: Memurlar