Uzman isimden ‘Konya fayı’ uyarısı!

Konya Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Kısım Lideri Prof. Dr. Fetullah Arık, zelzele riski az olan Konya ve etrafındaki fay zonları hakkında bilgiler verdi. Prof. Dr. Fetullah Arık, Konya fay zonunun Ardıçlı bölgesinden başlayıp güneye gerçek akabinde da Hatıp bölgesine kadar devam ettiğini söyledi.

“KONYA FAYININ BİR BÜTÜN HALİNDE KIRILMASI GERÇEKLEŞİRSE 6 BUÇUK BÜYÜKLÜĞÜNDE SARSINTI ÜRETEBİLİR”

Konya’nın kendine mahsus bir zelzele sistemi olduğunu aktaran Prof. Dr. Arık, “Diğer faylardan bağımsız Konya kent merkezini dikkate alırsak çabucak kentin batısında dağlarla ovayı ayıran hudut aslında Konya fay zonu. Bu Selçuklu Üniversitesi Yerleşkesi ve Ardıçlı bölgesinden başlayıp güneye hakikat devam ediyor ve Hatıp bölgesine kadar uzanıyor. 50 kilometre uzunluğunda bir fay zonu bu. Birtakım yerlerde fayın genişliği yüzeydeki izlerine nazaran 4 kilometreden daha fazla izlenebiliyor. Faya paralel ya da biraz daha dik gelen pozisyonda daha küçük faylarla birlikte, Konya fayının bir bütün halinde kırılması gerçekleşirse ki bu da ihtimal dahilinde, 6 yahut 6,5 büyüklüğünde sarsıntı üretebilir. 6 yahut 6,5 büyüklüğündeki zelzelenin sonucunu merak edenler için söylemek lazım, Konya’daki lokal yer kurallarını ve yapı stokumuzla karşılaştırdığımız vakit önemli bir hasar oluşturur. Zira yapılarımızın kıymetli bir kısmı 1999 öncesi yapılmış olan, mühendislik hizmeti görmemiş olan yapılar. Sonrasında yapılan yapılarda ise tabanla ilgili çalışmalar gereğince yapılmış mıdır? Bunların tekrar kıymetlendirilmesi gerekiyor” dedi.

“6,5 BÜYÜKLÜĞÜNDE ZELZELEYE DAYANACAK YAPILAR YAPILMASI GEREKİYOR”

Konya bölgesinin Türkiye’deki öteki vilayetlere nazaran daha inançlı olduğunun altını çizen Fetullah Arık, “Konya’ya baktığımız vakit Türkiye’nin öbür bölgelerine nazaran daha inançlı. Lakin külliyen zelzele riski yoktur diyemeyiz. Yani Konya’da sarsıntı olabilir. O nedenle biz zelzele olacak mı? Hangi büyüklükte olacak? Nerede olacak? Kestirimlerini yapmaktansa en az 6,5 büyüklüğünde sarsıntıya dayanacak yapılar yapılması gerekiyor. Kesinlikle sağlıklı ve inançlı bölgelerde yer seçimi planlanan her yapı için taban denetimlerini yapıp onun üzerine statik projelerimiz yapılmalı. Projenin her etapta ve bitimine kadar denetim edip, kontrollerini yapıp ruhsatlarımızı ona nazaran almalıyız” sözlerini kullandı.

“HEMEN 6,5 BÜYÜKLÜĞÜNDE SARSINTI OLARAK ALGILAMAMAK LAZIM”

Geçtiğimiz günlerde Konya merkezli meydana gelen sarsıntının çok sığ, 1 kilometre derinlikte bir hareket olduğunu tabir eden Prof. Dr. Arık, “Bu oluş yeri dikkate alındığı vakit Tatlıcak fayı olarak isimlendirmiş olduğumuz yer bilimsel çalışmalarla tespit edilen örtülü bir fay üzerine ve bu 3 büyüklüğünde de bizi hiç endişelendirmemesi bir depremken önemli bir halde hissettik. Zira çok sığ, 1 kilometre derinlikte hareket meydana gelmiş oldu. O nedenle bir hissetme oldu. Vatandaşlarımızın çok paniklemesine gerek yok. Şu evrede çabucak 6,5 büyüklüğünde sarsıntı olarak algılamamak lazım. Lakin yapılaşmalarımızı kesinlikle projesinden tavanına kadar hem gerekli mühendislik hizmetlerini almasını sağlamalıyız hem de imalat esnasında titizlikle denetim edilmesi gerekiyor. Zira bu sarsıntıların bize öğrettiği en kıymetli sonuç bu” formunda konuştu.

“ÇÖKMELERİN BİR SEBEBİ DE SARSINTILAR”

Sarsıntıların akabinde Konya Ovasında sayısı 2 bin 500’ü geçen obrukların sayısında artış olabileceğini anlatan Arık, “Obrukların oluşumu için birçok düzenek var. Yeraltı sularının düzeylerinin değişmesiyle, üstteki örtü kalınlığının azalmasıyla, üstteki örtü kalınlığı azaldıktan sonra, ağır yağışlı periyottan sonra ağırlaşmadan ötürü da çökmeler meydana gelebiliyor. Çökmelerin bir sebebi de sarsıntılar. Yapay ya da doğal sarsıntılar ki sarsıntı bunlardan bir tanesi. Bu sarsıntılardan sonra çökmeye yaklaşmış olan kimi yerlerde obruk sayısında artışlar gözlemleyebiliriz. Lakin şu anda alanda yapmış olduğumuz kat’i bir müşahede olmadığı için ‘bu şekildedir’ demek epey erken. Alanda bunu daha net bir formda söyleyeceğiz. Lakin dünyada kabul edilen, zelzele oluşturacağı çökme anında denetim eden faktörlerden bir tanesi de depremlerdir” diye konuştu.

Kaynak: Memurlar