İBB’den ‘bina analizi’ açıklaması: 318 bina durduğu yerde çökebilir

İBB Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Buğra Gökçe, İstanbul’da mümkün bir sarsıntıya karşı gerçekleştirilen hazırlıklar, risk tespit çalışmaları ve riskli binalardan gerçekleştirilecek tahliyeler kapsamında İstanbullulara sunulacak yardım ve takviyeler hakkında bilgi verdi. İSTON’a ilişkin Yapı Laboratuvarı’nda basın toplantısı düzenlendi. Toplantıda, ‘Hızlı Tarama Tekniği’nde kullanılan materyal ve tekniklerin de tanıtımı yapıldı.

318 BİNA DURDUĞU YERDE ÇÖKEBİLİR DURUMDA VE 10 BİN KİŞİLİK NÜFUS YAŞIYOR

Tarama çalışmalarının 2019 yılından itibaren sürdüğünü belirten Gökçe, “Hızlı bina taraması” ismi altında İstanbul Teknik Üniversitesi’nden akademisyenlerin dayanaklarıyla birlikte yürüttüğümüz bir bilimsel tahlil çalışması yapıyoruz. Bu çalışma ülkemizdeki 6306 sayılı riskli yapıların belirlenmesine ait mevzuattan, bir evvelki adım. Mevzuattaki riskli yapı tahlilimiz, eski yapının belirlenmesinden sonra altmış 60+30 günlük bir mühlet tanımlayarak 90 gün içerisinde yapının tahliyesine ve yıkımına ait bir süreci tanım ediyor. Hasebiyle 6306 sayılı yasa kapsamında müracaatta bulunan vatandaşlar risk durumunda meskenlerini boşaltmak durumunda kalacakları için çoğunlukla bu müracaatta bulunmaktan imtina ediyorlar. Bizim süratli tarama olarak isimlendirdiğimiz ve yaklaşık üç buçuk yıldır uyguladığımız bu usul bundan bir evvelki adım olduğu için binayı direkt riskli yapı olarak kodlamadığından vatandaşlarımız açısından bir fikir veren, öğüt veren ve bundan sonraki kademeyi hem belediyelere hem vatandaşa yol gösteren bir haritayı önüne koyan bir içerik taşıyor.

Bu, üç buçuk yılda yaklaşık 107 bin binaya gittiğimiz bir çalışma. Yani İBB olarak 2019 yılının Temmuz-Ağustos ayından 2022 yılı sonuna kadar 107 bin binaya gitmiş vaziyetteyiz. Ne yazık ki 2022 sonuna kadar bunların 29 bin 700’üne girebilmiş vaziyetteyiz. Binaların çok büyük bir kısmı yüzde 70’ten fazlası İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin, binasının zelzeleye direnci istikametinde bir süratli tarama yapmasına müsaade etmemiş vaziyette. Yüzde 30’a yakın kısmından da biz bir tahlil almışız. Analizlerimize nazaran 318 binamız durduğu yerde çökebilir durumda. E sınıfı bile değil. bin 525 tane binamız da D ve E sınıfı olarak yüksek riskli binalar olarak kodlanmış vaziyette ve biz bunun üzerinden bir hareket planı hayata koymaya karar verdik, kira yardımı yapılması istikametinde. Bu 318 yapıda 10 bine yakın nüfus yaşıyor. Artık İBB bu 318 binadan başlayarak, ikinci evrede bu bin 525 binadan başlayarak kira yardımı verecek. Mevcut mevzuatta bu yardımlar sadece konut sahibine yapılmakta, kiracıya kira yardımı yapılması konusunda bir düzenleme yok. Kiracıya sadece tek seferlik taşınma yardımı veriyor 6306 sayılı kanun uygulama yönetmeliği, biz düzenlememizle kiracıya da yardım vereceğiz. Kiracıların da riskli binaları boşaltması kapsamında 4 bin 500 liralık yardımı uygulayacağız. Bunun riskli yapıların boşaltılması kapsamında kıymetli bir açılım olduğunu düşünüyoruz” dedi.

BAŞVURU SAYISI BU SABAH PRESTİJİ İLE 40 BİN 379

Başvurulara dair web sitesinin zelzele sonrası yaşanan yoğunlukla bir müddet çöktüğünü belirten Gökçe, “Üç buçuk yılda 29 bin 700 civarında müracaata binalarda yaşayanların kapısına gidip birebir talep edip biz ulaşabilmişken, müracaat sayısı bu sabah prestiji ile 40 bin 379. Bu binalardan, binamızı süratlice inceleyin talebini almış vaziyetteyiz ve bu sayı her dakika da artıyor. Hasebiyle üç buçuk yılda ulaştığımız sayıdan çok daha fazlasına altı günde ulaşmış vaziyetteyiz ve bu durumunun aciliyetini, vahametini de ortaya koyan çok büyük bir öncelik taşıyor. Bizim süratli bina tahlilimiz, 10 kata kadar yapılar için teknik olarak mümkün. İstanbul Teknik Üniversitesi’nin uzman akademisyenliğiyle çıkartılmış haliyle. Hasebiyle yapı 10 katı geçtiğinde süratli bina tahlilinin akredite kuruluşlar tarafından karot numunesi alınmak şartıyla, basınçlı deneylerle laboratuvar ortamında ayrıyeten sonuçlandırılması gerekiyor. Bu bir teknik zorunluluktur, bundan sonra da yapamıyor olacağız zira teknik olarak mümkün değil. Bu vakte kadarki uygulamalarımız 99 zelzelesi öncesi yani 2000 yılından evvel inşa edilmiş binalar üzerineydi. Bugüne kadar 2000 sonrası binalarda müracaatları değerlendirmeye almadık. Fakat ülkemizin içinde bulunduğu kurallar açısından bakıldığında, en son yaşadığımız sarsıntılar bu müracaatları da almak için hazırlık yapmayı bir ödev olarak verdi, bu hazırlığı da yapıyoruz. Önümüzdeki dönemde müracaatları kiracılardan da alacağız. Bu müracaatları tekrar alanda apartman idaresi ya da mal sahibiyle birlikte incelememiz lazım” dedi.

MEVZUATIMIZ BU GÜÇLENDİRMELERE MÜSAADE VERİR DURUMDA DEĞİL

Gökçe, “Şu anda bilim heyetinde konuşulan bir problem de güçlendirmeler. Güçlendirmeler bizim ülkemizde binanın yıkılmayacağı biçimde güçlenmesi halinde okunuyor. Bu türlü olunca; çok sayıda kolon genişlikleri; 70 cm’den, 1 metreden 2 metre’ye çıkmış durumda oluyor ve güçlendirme maliyetleri de binanın tekrar üretim maliyetlerinin yüzde 70’ine, 80’ine geleceği durumlar oluşuyor. Hem fizibilite hem kullanışlılık açısından verimli kabul edilmediğinden çoğunlukla ülkemizde bu yola gidilmiyor. Dünyada ikinci bir güçlendirme süreci de var. Bu güçlendirme hali, yıkılmanın engellendiği bir sistem. Son zelzelede binaların bir kısmı bir hamburger üzere üst üste yıkılıyor, bir kısmı ise bu biçimde çökmüyor, taşıyıcı sisteminde ziyanlar var ancak insan hayatını riske atmayacak formda hasar var. Şuan mevzuatımız, bu güçlendirmelere müsaade verir durumda değil, bilim şurasında bunu tartıştırıyoruz. Şayet teklif olarak bilim şurası bu mevzuyu olgunlaştırılırsa liderimiz İBB’nin güçlendirmeye yönelik açılımlarını açıklayacak” dedi. İBB yetkilileri tarafından ‘Hızlı Tarama Yöntemi’ çalışmalarının devam ettiği, İstanbulluların internet üzerinden fiyatsız bir halde müracaat yapabileceği bilgisi de verildi.

Kaynak: Memurlar