Gaziantep bu yükü sırtlar: Fabrikalar yüzde 70 kapasiteyle çalışıyor

Depremin vurduğu vilayetler ortasında en yüksek ekonomik potansiyele sahip Gaziantep, Türkiye’nin de sayılı sanayi merkezlerinden biri olarak öne çıkıyor. Nurdağı ve İslahiye ilçelerindeki büyük yıkıma rağmen Gaziantep kent merkezinin sarsıntıyı daha az hasarla atlatması, civar vilayetlerin toparlanması için de büyük bir talih. Kahramanmaraş merkezli sarsıntı, birçok Avrupa ülkesinin topraklarından daha büyük bir alanı sarstı. En büyük yarayı alan Adıyaman, Kahramanmaraş ve Hatay üçlüsünün ortasında kalan Gaziantep’in hem iş yükünün hem de nüfusunun artması bekleniyor.

BÖLGENİN TİCARET KAPISI

Kentin 5 Organize Sanayi Bölgesi’ndeki fabrikaların yaptığı üretim; hem Güneydoğu hem Doğu Anadolu’daki yüzbinlerce esnafın eser gereksinimini karşılıyor. Üretim kabiliyeti bakımından “Bölgesinin İstanbul’u” olarak bilinen Gaziantep, sahip olduğu imkanları zelzelenin birinci gününden itibaren etraf vilayetlerle paylaşıyor. Zelzelenin kent iktisadına tesirini konuşmak üzere Gaziantep OSB Lideri Cengiz Şimşek ve Ticaret Odası Lideri Mehmet Tuncay Yıldırım ile bir ortaya geldik. Ağır yıkıma uğrayan Nurdağı ve İslahiye esnafını dinlemeden Gaziantep haberini yapmak olmazdı. Bu nedenle Hatay’a geçmeden evvel İslahiye Ticaret Odası Lideri Selahattin Türkmen ile Nurdağı Esnaf Sanatkarları Odası Lideri Mehmet Şentürk’e sarsıntıdan çok büyük ziyan gören iki ilçenin durumunu sorduk.

YARALARI SARMAK İÇİN GEREKLİ POTANSİYELE SAHİBİZ

Görüştüğümüz iş dünyası temsilcisi isimlerinin ortak kanaati şu; Gaziantep bu yükü kaldırır. Hem kendi yaralarını sarabilecek hem de civardaki vilayetlerden buraya kayan ekonomik yükü sırtlayabilecek potansiyele sahipler. Gaziantep iş dünyası; ticari zekası ve girişkenliğinin yanı sıra üretim kapasitesi sayesinde de zelzelenin yıkıcı tesirini onarmak için öncü rol oynamaya hazır. Türkiye’nin en büyük Organize Sanayi Bölgesi Gaziantep’te yer alıyor. Birebir bölgede yan yana bulunan 5 OSB’de toplam 1.200 işletme faaliyet gösteriyor. Dokumacılık, iplik, besin ve ambalaj üzere emek ağır kesimlerde büyük bir üretim var. OSB’lerde yaklaşık 260 bin kişi çalışıyor. 50-60 bin kişi de kent dışından hizmet için geliyor. Kent nüfusunun yüzde 70-80’inin geçim kaynağı OSB’lerdeki fabrikalar.

SADECE 3-5 TESİSTE HASAR VAR

Başkan Cengiz Şimşek’in anlattığına nazaran; Gaziantep OSB’lerde makinesiyle, yeriyle ve binasıyla 80-100 milyar dolarlık bir yatırım kelam konusu. Bu nedenle, gerekli emniyet önlemleri alındıktan sonra fabrikalar devreye sokulmuş. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı inceleme grupları, buradaki fabrikaların yüzde 95’nin hasar tespit çalışmalarını tamamlamış. 3-5 fabrikada sorun olsa da bu tesisler büsbütün yıkılmamış.

ALTYAPIDA SORUN YOK

Güçlü ve çağdaş bir altyapıya sahip bölgenin; elektrik, doğal gaz ve su şebekelerinin yer altında olmasına karşın sarsıntıdan ziyan görmemeleri dikkat çekiyor. Lakin fabrikalardan kimileri hasar almaktan kurtulamamış. Hassas üretim yapılan tezgahların ayağa kaldırılması vakit alacak. Kentteki fabrikalar, şimdilik yüzde 60-70 kapasiteyle çalışıyor.

Nurdağı esnafı ağır darbe aldı

Depremin vurduğu Gaziantep’in Nurdağı ilçesinde binaların altında bulunan dükkanların birçoğu yıkılmış. Ticaret siciline kayıtlı 1.200 kadar işletmenin yaklaşık 900’ü sarsıntıdan evvel aktif durumdaydı. 30 bin nüfuslu ilçede esnaf, hem konutunu hem de dükkanını kaybetmiş. Oto sanayi sitesinde sadece 50 kadar dükkan ayakta kalabilmiş. Besin, dokuma ve oto galericiliği üzere iş kollarının ilçe halkının geçim kaynağı olduğunu belirten Nurdağı Esnaf Sanatkarlar Sürücüler ve Arabacılar Odası Lideri Mehmet Şentürk, ilçede banka şubelerinin bulunduğu binaların ağır hasar aldığını ve sistemlerin çalışamaz hale geldiğini vurguladı.

300-400 bin kişiyi OSB’lerde ağırladık

Gaziantep OSB Lideri Cengiz Şimşek, sarsıntının akabinde yaşadıklarını şöyle anlatıyor: “Gaziantep’te trafik kitlendi. Can havliyle evvel fabrikayı, çalışanları aradım. Kimsenin burnu kanasın istemem. Sonra akrabama, eşime dostuma ulaştım. Birinci bir iki gün insanların yiyecek ve içecek sorunu vardı, sonrasında ise bu çözüldü. Başka depremzede vilayetlerimize de başlangıçta battaniye, halı, besin materyali ve ısıtıcı gönderdik. Ayrıyeten, buradaki bütün sanayicilerimiz fabrikalarında yemek yapıp emekçilerine dağıttılar. Zelzelenin yaşandığı birinci gün ailesiyle bir arada OSB’lere gelen kişi sayısı 300-400 bini buldu. Fabrikalar adeta sığınakları oldu. Zelzele sonrası tedbir emelli OSB’nin doğal gaz şebekesinin vanası çabucak kapatıldı. Lakin OSB içi şebekede kalan doğal gaz, 5-6 gün boyunca ısınma ve yemek yapma emelli kullanımımız için yetti.”

PERSONELLERİN %70’İ ŞEHİRDE

Bu hafta çarşamba günü prestijiyle 200 bin çalışanın işinin başında olduğu bilgisini veren Cengiz Şimşek, emekçilerin yüzde 70’inin kentte olduğunu söylerken, Gaziantep’e civar vilayetlerden üretim ve iş talebinin artmasını öngördüklerini lisana getirdi. Gaziantep’in gelen talebi karşılayabilecek potansiyele sahip olduğunu vurgulayan Şimşek, kentin elektrik tüketimi, ihracat ve istihdam bakımından büyük olduğunu söyledi. Şimşek, “Şehrimizde Sanko, Erdemoğlu, Ziylan ve Şireci üzere firmalar var” dedi.

İslahiye’nin pul biber fabrikaları kapalı

Gaziantep’in İslahiye ilçesi başka birçok yerleşim yeri üzere adeta küçük kıyameti yaşamış. Binaların yüzde 40’ı yerle bir olmuş. Ticaret odasına 700’ü etkin 900 civarında kayıtlı üyenin bulunduğu ilçede, binaların altında konumlandırılan iş yerleri kullanılamaz halde. Minibüs ticaretinin ağır olarak yapıldığı galericiler çarşısı da büyük ziyan görmüş. Organize Sanayi Bölgesi ise fay çizgisi üzerinde olmadığı için 2-3 fabrika hariç ayakta kalabilmiş. OSB’deki işletmeler yüklü olarak dokumacılık, tıbbi pamuk ve pul biber alanlarında faaliyet gösteriyor. 19 firma biber üretimiyle ülke gereksiniminin yüzde 80’ini karşılıyor. Üretime orta verilen fabrikalar, önümüzdeki hafta kapılarını açabilir.

Ağabeylik değil kardeşlik yapacağız

Gaziantep Ticaret Odası Lideri Mehmet Tuncay Yıldırım, mevcut ekonomik durumu ve bölgenin ayağa kalkması için yapılması gerekenleri Yeni Şafak’a anlattı. Ticaret odası üyelerinin yüzde 98’nin KOBİ’lerden oluştuğunu belirten Yıldırım, Gaziantep’in bölge vilayetlerle ticari bağları olduğuna değindi. Hatay, İslahiye, Nurdağı, Kahramanmaraş, Adana, Adıyaman ve Malatya’daki yıkımdan etkilendiklerini söyleyen Yıldırım, Diyarbakır ve Şanlıurfa’nın da bir kısmında oluşan meşakkatlerin da ticari hayatı sekteye uğratacağını belirtti.

BİR AN EVVEL TOPARLANIP ÜRETİME GEÇMELİYİZ

İlk evvel ödeme zahmetinin başlayacağını tabir eden Mehmet Tuncay Yıldırım, insanların şu anda harekete geçemediğini söyledi. Fabrikaların sağlam olduğunu lakin emekçilerde ruhsal yıkım yaşandığını söyleyen Yıldırım, bir an evvel üretime başlamaları gerektiğini lisana getirdi. 33 bin üyeye sahip Gaziantep Ticaret Odası’nın bölgenin en büyük ticari çatı örgütü olduğunu söyleyen Yıldırım, “Biz ne yapabiliriz noktasında elimizden geldiğince ağabeylik değil, kardeşlik yapmak istiyoruz. Zira tek başına kimsenin bir şey yapma talihi yok” dedi.
DAYANIŞMA İÇERİSİNDE ALTINDAN KALKARIZ

Yıldırım, meclis toplantısında gündemlerinin sarsıntı olduğuna değinerek, şunları kaydetti: “Neler yaptık, Neler yapmayı planlıyoruz? Bunları ele alıyoruz. Şanslıyız ki kent merkezimiz bir nebze sağlam. Dayanışma içinde bunun altından kalkmaya çalıştık. Şu anda teklif listesi hazırlıyoruz. Önümüzdeki hafta tamamı bitmiş olur. Bu, en az 4 yıla yayılacak bir süreç. Her şeyden evvel çocukların yaralarını sarmak lazım. Konutu, binayı yaparsınız lakin binlerce çocuk kimsesiz kaldı. En kıymetli etkenlerden birisi bu.”

Torunu ve eşiyle birlikte kurtuldu

Esnafın sarsıntıdan büyük darbe aldığını anlatan Mehmet Şentürk, esnafın eşyalarının dışarıda kaldığını ve zelzelenin saatinden ötürü insanların iş yerlerinde değil konutlarında sarsıntıya yakalandığını hatırlattı. Şentürk, kendisinin de zelzele anında 6’ncı kattan kurtularak çıktığını vurgularken, süreci şöyle anlattı: “Deprem olduğunda torunuma sarıldım. Kucağıma alarak aşağıya saatler sonra inebildim. Eşim yatalak olduğu için onu itfaiyenin yardımıyla, vinçle akşam saat 8’de lakin çıkarabildik.”

İbrahim Acar
Cabir Turğut
Mesude Demirhan
Mehmet Ali Parto

Kaynak: Memurlar