Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı yapılandırma paketi Meclis’te

Kamuya olan borçların yapılandırılmasını da içeren kanun teklifi geçtiğimiz günlerde Meclis Başkanlığı’na sunuldu.

Bu hafta Plan ve Bütçe Kurulu’nda ele alınacak teklife ait, AK Parti Küme Başkanvekili Mustafa Elitaş, Meclis’te düzenlediği basın toplantısında şunları kaydetti;

Vatandaşlarımızın vergi dairelerine hangi tipten olursa olsun tüm borçlarını tekrar yapılandırma kapsamına aldık. Tüm vergiler, vergi cezaları, trafik, askerlik, nüfus para cezaları, köprü, otoyol, kaçak geçiş cezaları ve daha evvel hiç yapılandırma düzenlemesinde yer almayan isimli para cezaları, düzenleyici ve denetleyici heyetlerce verilen idari para cezaları, 4207 sayılı kanun kapsamında Tütün Eserlerinin Ziyanlarının Önlenmesi ve Denetimi Hakkında Kanun kaynaklı idari para cezaları üzere tüm idari para cezaları, tahsil kredisi borçları, ecrimisiller, madenlerden devlet hakkı kaynak kullanımı, destekleme primi borçları üzere ne çeşit borç olursa olsun yapılandırılarak ödenebilecek.

Gümrük vergileri, idari para cezaları, gecikme faizi, gecikme artırımı üzere feri alacakların da yapılandırma kapsamında

SGK’ya olan sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, toplumsal güvenlik takviye primi, isteğe bağlı sigortalılık ve topluluk sigortası primi, ön kıymetlendirme, araştırma yahut tespit basamağında olan eksik personellik prim fiyatları, idari para cezaları, gecikme cezası ve gecikme artırımı, 5510 sayılı kanunun ek süreksiz 5. unsuru kapsamındaki tarım yahut orman işlerinde tazminat hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanların sigortalılığından doğan prim borçları, ticari taksi, dolmuş ve gibisi nitelikteki kent içi toplu taşıma araçlarında çalışanlar, Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi müddetli iş mukavelesiyle çalışanların sigortalılığından doğan prim borçları, 2925 sayılı Tarım Çalışanları Toplumsal Sigortalar Kanunu kapsamındaki sigortalılıktan doğan primler, iş kazası, meslek hastalığı, malullük ve görev malullüğü sonucunda doğan rücu alacakları, yersiz ödenen gelir ve aylıklardan doğan alacaklar.

“Yapılandırılan borçlar 48 ayda tahsil edilecek”

AK Parti Küme Başkanvekili Elitaş, düzenlemeden yararlanmak isteyenlerin 30 Nisan 2023’e kadar ilgili yönetime başvuracağını ve yapılandırılan meblağları peşin yahut taksitler halinde ödeyebileceğini söyledi.

Yapılandırılan borçların birinci taksit ödemelerinin mayısta başlayacağını tabir eden Elitaş, “Bu teklifte vatandaşlarımızın uzun taksit mühleti isteğini de yerine getiriyoruz. Bu kanunla yapılandırılan borçlar 48 ayda yani 4 yılda tahsil edilecek. Bugüne kadar yapılandırmalarımızda 36 ay halindeydi.” dedi.

Trafik ceza puanları siliniyor

Elitaş, teklifle, şoförlerin ceza puanlarının belli kaidelerde silinmek suretiyle şahısların tekrar ehliyet almalarının sağlandığını belirterek “Kanun kapsamında sicillerinde 5 ila 95 puan cezası olan bireylerin cezalarını sıfırlamış oluyoruz. 2,5 milyona yakın vatandaşımız ehliyetinin muhakkak bir mühlet ile alıkonulması süreci de bu halde ortaya çıkmış olacak. Alkollü ve uyuşturucuyla araç kullanmak, drift yapmak ve ölümlü kazaya sebebiyet verenler hariç olmak üzere tüm trafik cezalarının puanlarını silmiş oluyoruz.” diye konuştu.

Tahsil kredi borçlarıyla ilgili de düzenleme yapıldığını aktaran Elitaş şöyle bilgi paylaştı:

“Öğrenim kredisindeki sildiğimiz borçların tamamı 27 milyar liraydı. Bu düzenleme yapılırken vergi dairelerine takipli olan borçlardaki endeks meblağlarını ve bunlara isabet eden gecikme artırımlarını da sildik. Artık de Yüksek Tahsil Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanunu’na süreksiz bir husus ekliyoruz. Geri ödemesi başlamış yahut takip için vergi dairesine bildirilmiş tahsil ve katkı kredilerinden vadesi geldiği halde ödenmemiş bulunanların asıllarını vade tarihleriyle son değişiklikleri yaptığımız 7420 sayılı kanunun yayım tarihi olan 9 Kasım 2022 tarihi dahil olmak üzere gecikme artırımı, yurt içi ÜFE meblağı, katsayı meblağı üzere alacakları da siliyoruz.”

Elitaş, teklifle, vazgeçilen alacak ölçüsünün ne kadar olduğunun sorulması üzerine, “Tüm borçların yapılandırılmasına ait müracaat olması durumunda 361,8 milyar liranın borç yapılandırması kapsamında olacağını varsayım ediyoruz. Bunun yaklaşık 196 milyar lirası alacak aslı. Toplam donuk alacaklar diye tabir edeceğimiz 700 milyar lira toplam alacaklar var. Bunun 300 milyar liralık kısmı donuk alacaklar.” dedi.

Teklifin, 14 milyon borçluyu ilgilendirdiğini kaydeden Elitaş, 2 bin liranın altındaki borçları sildiklerini, bu formda 7 milyon 691 bin 666 kişinin borcu bulunduğunu bildirdi.

Yapılandırılacak alacaklar

Teklifle, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK), vilayet özel yönetimleri, belediyeler, Yatırım İzleme ve Uyum Başkanlığı (YİKOB) ile ilgili alacaklara yapılandırma imkanı sunuluyor.

Alacaklar için 31 Aralık 2022 tarihi temel alınırken, vergiler, vergi cezaları, idari ve isimli para cezaları, gümrük vergileri ve idari para cezaları, sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, toplumsal güvenlik dayanak primi ile bu alacaklara ait her türlü faiz, artırım, gecikme artırımı, gecikme faizi, cezai faiz, gecikme cezası üzere fer’i alacaklar kapsama dahil ediliyor.

Bu yönetimlerin Amme Alacaklarının Tahsil Adabı Hakkında Kanun kapsamında takip ve tahsil edilen öbür alacakları ile belediyelerin, su, atık su ve katı atık üzere alacakları da düzenleme kapsamında yer alıyor.

Teklifle ayrıyeten işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan ya da kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat, demirbaşlar ile kasa mevcudu ve ortaklardan alacakların beyanına ait düzenlemeye gidiliyor.

Düzenleme kapsamında kullanılacak Yİ-ÜFE aylık değişim oranları, Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği 31 Aralık 2004 tarihine kadar toptan eşya fiyatları endeksi (TEFE) aylık değişim oranlarını, 1 Ocak 2005’ten itibaren üretici fiyatları endeksi (ÜFE) aylık değişim oranlarını, 1 Ocak 2014’ten itibaren yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranlarını, 1 Kasım 2016’dan itibaren aylık yüzde 0,75 oranını tabir edecek.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, vilayet özel yönetimleri, belediyeler ve YİKOB tahsil dairelerince takip edilen mutlaklaşmış amme alacakları ve belediyelerin ve büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon yönetimlerinin katılaşmış kimi alacaklarından düzenlemenin yayımı tarihi prestijiyle vadesi geldiği halde ödenmemiş yahut ödeme müddeti şimdi geçmemiş bulunan vergiler ve vergi cezaları, idari para cezaları, Amme Alacaklarının Tahsil Yöntemi Hakkında Kanun’a nazaran takip edilen alacaklar, gümrük vergileri ve idari para cezaları ile bu alacaklara ait her türlü faiz, artırım, gecikme artırımı, gecikme faizi, gecikme cezası üzere fer’i alacaklar yapılandırılacak.

İhtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden alacaklar da mutlaklaşmış alacak olarak yapılandırılacak.

Her bir taşıt için ödenecek olan MTV, taşıta ait idari para cezaları ile geçiş fiyatının en az yüzde 10’unun ödenmesi koşuluyla taksit ödeme mühletince fenni muayeneye müsaade verilecek.

Tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kağıdı ve alkollü içkilerin üreticileri ve ithalatçılarının, eserlerinde kullanmaları gereken özel etiket ve işaretleri kullanabilmeleri için yapılandırılan ve vadesi 1 Mart 2016’dan sonra gelen Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda yer alan eserlere ait özel tüketim vergisi ve vadesi 1 Ekim 2020’den sonra gelen katma bedel vergisi ile bu vergilere ilişkin beyannameden doğan damga vergisinin tamamının ödenmesi kuralı getiriliyor.

Belediyelerin su, atık su ve katı atık fiyatları ile sunduğu kimi hizmetlerden kaynaklanan fiyat alacakları ile aldığı birtakım hisseler ile büyükşehir belediyelerinin katı atık fiyatları ile su ve kanalizasyon yönetimlerinin su ve atık su bedeli ile harcamalara katılma hissesi alacakları ve YİKOB’ların alacakları yapılandırılacak.

Düzenlemeden yararlanmak isteyenlerden, öbür kuralların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları koşulu aranacak.

Kelam konusu kurumların katılaşmamış yahut dava safhasında bulunan amme alacakları da teklifin kapsamında yer alıyor. Buna nazaran, düzenlemenin yayımı tarihi prestijiyle birinci derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış yahut dava açma müddeti şimdi geçmemiş olan ikmalen, re’sen yahut idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ait tahakkuklar, istinaf yahut temyiz mühletleri geçmemiş ya da istinaf/itiraz yahut temyiz yoluna başvurulmuş yahut karar düzeltme talep mühleti geçmemiş yahut karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan ikmalen, re’sen yahut idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ait tahakkuklar da yapılandırılacak.

Teklifle yalnızca vergi cezaları/gümrük yükümlülüğüyle ilgili idari para cezalarına ait olarak dava açılmış olması halinde ödenecek fiyatlar, düzenleme kapsamındaki idari para cezalarından ihtilaflı olanlar ile ecrimisillerden ihtilaflı olanların yapılandırılması da düzenleniyor.

Düzenlemenin yayımı tarihinden evvel başlanıldığı halde tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir süreçlerine devam edilecek. Bu süreçlerin tamamlanmasından sonra, tarh edilen vergilerin yapılandırılması ve düzenlemeden yararlanma, ihbarname bildirimine bağlı müracaat ve ödeme mühletleri belirlenerek kurala bağlanıyor.

Buna nazaran, düzenlemenin kapsadığı devirlere ait olarak iştirak nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarında, cezaya muhatap olanların, cezanın yüzde 25’ini belirtilen mühlet ve formda ödemeleri halinde cezanın kalan yüzde 75’inin tahsilinden vazgeçilecek.

Düzenlemenin kapsadığı periyotlara ait olarak, yayımı tarihinden evvel pişmanlık talebiyle yahut izaha davet kapsamında verilip, ödeme tarafından koşulların ihlal edildiği beyannameler ile resen verilen beyannameler için kesilen ve düzenlemenin yayımı tarihi prestijiyle bildiri edilmemiş vergi cezaları hakkında da bu kararlar uygulanacak.

Düzenlemenin yayımı tarihinden evvel tamamlandığı halde bu tarihte yahut bu tarihten sonra vergi dairesi kayıtlarına intikal eden takdir komitesi kararları ve vergi inceleme raporları üzerine gerekli tarh ve bildirim süreçleri yapılması ve belirlenen meblağın, belirtilen mühlet içinde ödenmesi koşuluyla teklifin kararlarından yararlanılabilecek.

Bu düzenleme kararlarından yararlanacak mükellefler, Vergi Yol Kanunu’ndaki uzlaşma, tarhiyat öncesi uzlaşma, vergi cezalarında indirim, Gümrük Kanunu’nun uzlaşma, Kabahatler Kanunu’nun peşin ödeme indirimi ile Devlet İhale Kanunu’ndaki indirim kararlarından yararlanamayacak.

Tahsilinden vazgeçilecek alacaklar

Düzenlemeyle Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilen alacaklardan, vadesi 31 Aralık 2022’den evvel olduğu halde 1 Ocak 2023 prestijiyle ödenmemiş ve tüm tahsil daireleri prestijiyle asli ve feri toplamı 2 bin lira ve altında bulunanların tahsilinden vazgeçilecek.

Bu kapsamda terkin süreçlerinde amme borçlusu ismine tahakkuk etmiş borçlar temel alınacak borçlunun müteselsil sorumluluk yahut ikincil sorumluluklar kapsamında ödemesi gereken fiyatlar dikkate alınmayacak. Ayrıyeten 2 bin liralık fiyatın tespitinde 1 Ocak 2023’te vergi dairesi kayıtlarında bulunan fiyat temel alınarak terkin süreçleri gerçekleştirilecek.

Bu meblağın tespitinde 1 Ocak 2023 prestijiyle tahsil dairesi kayıtları temel alınacak. Tahsilinden vazgeçilen alacaklar ile ilgili açılmış davalar, alacaklı tahsil dairesinin alacağın terkin edildiğine ait bildirimi üzerine mahkemesince sonlandırılacak. Düzenlemenin yayımı tarihinden evvel ödenmiş olan meblağlar iade edilmeyecek.

Yabancılar ve Memleketler arası Muhafaza Kanunu kapsamında idari para cezası verildiği halde düzenlemenin yayımı tarihi prestijiyle ilgilisine bildiri edilmemiş idari para cezaları bildiri edilmeyecek, bildirim edilmiş olanların tahsilinden vazgeçilecek ve tahsil edilenler iade edilmeyecek.

Toplumsal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamından çıkarılan iş yerlerine ait olup, ödeme müddeti 31 Aralık 2020 yahut evvelki bir tarih olduğu halde ödenmemiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, toplumsal güvenlik takviye primi ve idari para cezası asılları toplamı 500 lirasını aşmayan alacaklar ile fiyatına bakılmaksızın bu alacaklara bağlı feri alacaklardan meblağı 10 bin lirayı aşmayanların tahsilinden vazgeçilecek.

Teklif kapsamında yer alan öbür yapılandırma borçları

TOBB ile Odalar ve Borsalar Kanunu kapsamında üyelerin oda ve borsalara olan aidat, navlun hasılatından alınacak oda hisseleri ve borsa tescil fiyatı ile oda ve borsaların TOBB’a aidat borçları; Hür Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamında meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Türkiye Özgür Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliğine olan birlik hissesi borçları; Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu kararlarına nazaran esnaf ve sanatkarların üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların birlik ve üyesi oldukları federasyonlara, birlik ve federasyonların Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonuna olan katılma hissesi, esnaf ve sanatkarların meslek eğitimini geliştirme ve destekleme fonu borçları; Avukatlık Kanunu kararlarına nazaran avukatların ve stajyer avukatların ilgili barolara olan baro kesenekleri ile Türkiye Barolar Birliğine olan staj kredisi borçları; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu kararlarına nazaran meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları; Türk Tabipleri Birliği Kanunu kararlarına nazaran meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Merkez Kuruluna olan birlik hissesi borçları; Türk Diş Doktorları Birliği Kanunu kararlarına nazaran meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Türk Diş Tabipleri Birliğine olan birlik hissesi borçları; Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Doktorları Birliği ile Odalarının Teşekkül Biçimine ve Göreceği İşlere Dair Kanun kararlarına nazaran meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların Türk Veteriner Doktorları Birliğine olan birlik hissesi borçları.”

Genç girişimcilere sağlanan yarar istisnası meblağı, 1 Ocak 2023’ten itibaren geçerli olmak üzere, gelir vergisi tarifesinin ikinci diliminde yer alan meblağ olarak belirlenecek.

Yüksek Tahsil Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanunu’nda yapılan değişikliğe nazaran, yürürlüğe girdiği tarih prestijiyle geri ödemesi başlamış yahut takip için vergi dairesine bildirilmiş tahsil ve katkı kredilerinden vadesi geldiği halde ödenmemiş olanların asıllarına vade tarihleriyle 9 Kasım 2022 tarihleri ortasında gecikme artırımı, Yİ-ÜFE meblağı, katsayı meblağı üzere alacaklar hesaplanmayacak. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten evvel tahsil edilen fiyatlar iade edilmeyecek.

Kaynak: Memurlar