Konya Ovası’ndaki çiftçilere ‘obrukları doldurmayın’ uyarısı

– Konya Ovası’nda, yer altında vakitle çözünen kireç taşlarının boşluk oluşturması ve yerin çökmesiyle oluşan obrukların bu yıl kuraklığın tesiriyle daha da artması bekleniyor.

Türkiye’nin hububat üretim merkezi Konya Ovası’nda, kuraklık ve denetimsiz yer altı su kullanımıyla her geçen gün sayıları artan obruklar, sayıları ve nicelikleriyle de tedirginliği artırıyor.

Karapınar ilçesinde tarla ve yerleşim yerlerinde de sıklıkla görülmeye başlanan obruklardan kimilerinde yıllar içinde çökmeler devam ediyor.

Üç yıl evvel ilçenin bir yaylasında oluşan 2 metre derinlikteki obrukta geçen ay 20 metrelik yeni çöküntü meydana gelmesi, vatandaşlarca çeşitli malzemelerce doldurulan çukurlardaki tehlikeyi de gözler önüne serdi.

Güvenliği geri planda bırakan kimi vatandaşların tarla ve emlakta oluşan obrukları, pahasının düşmesi tasasıyla kendi imkanlarıyla doldurmaya başlaması uzmanlarca tehlikeli teşebbüs olarak bedellendiriliyor.

– Konya Ovası’nda toplam 2 bin 500 civarında obruk var

Konya Teknik Üniversitesi (KTÜN) Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, AA muhabirine, Konya Ovası’nda obruk oluşumu tespitine yönelik AFAD ile yürüttükleri çalışmayı tamamladıklarını söyledi.

Konya’nın güney ve kuzeyindeki ilçelerde yürütülen saha çalışmalarında obruk sayısını tespit ettiklerini kaydeden Arık, “700 civarında görmeye alışık olduğumuz derinlikte, 1800’ü de 1 metreden daha sığ çukurluklar halinde toplamda 2 bin 512 obruk oluşumu var.” diye konuştu.

– Doldurulan obruklarda çökme meydana geliyor

Arık, tespit edilemeyen obruk oluşumlarına değinerek, şöyle konuştu:

“Vatandaşın toprağında oluşan obruk, amatör usulle dolduruluyor. Bu türlü gizlenenler olduğu için net sayı vermek epeyce güç. Şu anda obruk oluşumunun kimilerinin saha çalışmalarında doldurulduğunu gözlemledik. Bu doldurma süreci inançlı değil. Her obruğun kendine mahsus tahlil metotları olması gerekir. Kabaca taş, toprak ve molozla doldurulan obruğun daha sonra çökmeyeceğine garanti verilmez. Yer bilimcileri tarafından her obruk kendi sistematiğini oluşturacağı için orada ayrıntılı araştırma yapılması lazım. Obrukta gerecin güzel tespit edilmesi lazım. İri taneliden ince taneliye yanlışsız, geçirimsiz gereçle doldurulduktan sonra çimento ve beton enjeksiyonlarıyla kapandıktan sonra dolgu yapılması gerekiyor. Vatandaşın kendi sistemiyle yaptığı dolgunun pek birçoklarının çöktüğünü izledik. Alanda sık karşılaşıyoruz. Ziraî alanlardaki obruklarda bu doldurma süreci daha sık yapılıyor. “

Obruk oluşumu tespitine yönelik çeşitli izleme yolları olduğunu anlatan Arık, bu yollarla obruk oluşumu sırasındaki ani değişimlerin izlenmesiyle tedbirlerin alınabileceğini vurguladı.

– Kuraklık obrukları artırabilir

Arık, Konya Ovası’nda son yılların en kurak kışının yaşanmasıyla baharda yer altı su kullanımının artacağı öngörüsünde bulunarak, şunları kaydetti:

“Geçmişte obruklar daha uzun yıllar içinde oluşurken, artık çok daha kısa müddette oluşmaya başladı. Bunun temel nedeni kuraklık, yağış azlığı ve denetimsiz yer altı suyu kullanımıdır. Konya kapalı havzasında yer altı su kullanımı hayli yaygın ve su düzeyi her geçen gün daha da düşüyor. Yağışlarla artıyor ve daha sonra düşüyor. Su düzeyindeki hareketlenmeler çözülmeleri sıklaştırıyor ve obruk oluşumunu hızlandırıyor. Kuraklığın obruk oluşumunda önemli tesiri var. Nisan-mayısta yapılması gereken ziraî sulamalar şimdiden başladı. Yağış durumunda değişim olmazsa yer altı su kullanımının daha çok olacağını öngörüyoruz. Bu da yeni obruk oluşumlarını etkileyecektir.”

Kaynak: Memurlar